Cyanotype kit – DIY kit om zelf blauwdruk prints te maken

Om de mooie cyanotype prints te maken, heb je een mengsel van twee verschillende oplossingen (A + B) nodig. De benodigde chemicaliën komen in poedervorm. Als eerste stap moet je water toevoegen aan elk flesje, om een oplossing te creëren. Schud de flessen goed om er zeker van te zijn dat alle chemicaliën zijn opgelost. Zodra je de vloeistoffen A en B met elkaar hebt vermengd, worden ze gevoelig voor UV-licht, ofwel zonlicht. Breng een gelijkmatige laag van je gemaakte mengsel aan op je ondergrond (papier, textiel of zelfs hout) en laat het mengsel volledig drogen in het donker.

Denk vervolgens aan je lay-out en compositie die je wil gaan maken. Je kunt met verschillende voorwerpen spelen (planten, bloemen of vlakke voorwerpen werken goed) en ze rechtstreeks op je ingesmeerde oppervlak plaatsen. Om je bloemen en dergelijke op hun plaats te houden, is het handig om ze te verzwaren met een glasplaat. Wanneer je tevreden bent met je compositie, kun je deze blootstellen aan de zon. De benodigde belichtingstijd is afhankelijk van de weersomstandigheden, de hoogte van de zon in de lucht, en het soort voorwerpen dat je belicht. In het zonlicht zal de kleur van de emulsie langzaam verschuiven van een geelgroene kleur naar een bronsgrijze kleur. Je kunt beginnen met een belichtingstijd van 10 minuten en van daaruit beginnen met aanpassen..

Na de belichting spoel je het papier in een bakje onder stromend water. Wees voorzichtig dat je je print niet direct met een sterke waterstraal raakt, want dat kan het fragiele papier beschadigen.

Dit is het moment waarop de magie gaat gebeuren! Het deel van de afdruk dat aan UV-licht werd blootgesteld, krijgt de cyaanblauwe kleur, en de delen van het papier die tegen het licht worden beschermd door de bloemen, blijven wit bij het uitspoelen..

De blauwe kleur wordt intenser naarmate de print droger wordt en oxideert verder in contact met de lucht. Je krijgt de donkerste kleur blauw na ongeveer 24 uur. Je kunt dit ook versnellen door een paar druppels waterstofperoxide te spuiten op je cyanotype print.

De chemicaliën die nodig zijn om cyanotypes te maken zijn (A) kaliumferricyanide en (B) ijzerammoniumcitraat. Deze twee chemicaliën worden aangeboden in de vorm van een poeder dat met water wordt gemengd, om het mengsel te worden. Hoewel geen van beide zeer giftig zijn, moet je vermijden de poeders in te ademen. Voeg altijd water toe aan je cyanotype poeder (in het blauwe flesjes) en niet andersom. Op die manier vermijdt je dat het poeder zich in de lucht verspreidt.

De cyanotypetechniek houdt geen noemenswaardig gezondheidsrisico in. Je moet echter wel je gezond verstand gebruiken. Neem de chemicaliën niet in, adem ze niet in en draag handschoenen bij het gebruiken van de oplossingen.

Dit zijn de veiligheidsinformatiebladen voor de actieve chemicaliën: (A) potassium ferricyanide en (B) ferric ammonium citrate.

In poedervorm is elk bestanddeel (A en B) enkele jaren houdbaar. Eenmaal gemengd met water zijn de oplossingen in hun afzonderlijke flessen ongeveer een jaar houdbaar. Het is mogelijk dat er schimmel ontstaat in de vloeistof. Als dit het geval is, kan je de vloeistof filteren met een koffiefilter en er nog steeds gebruik van maken.

Zodra je de 2 componenten A+B met elkaar mengt, moet je de emulsie meteen gebruiken, dus meng alleen wat je meteen kunt gebruiken.

De Botanopia Cyanotype Kit is niet ontworpen voor kinderen en is ook niet getest op kinderen. Toch kan het een zeer leuke activiteit zijn voor kinderen om te doen. Nadat een volwassene de oplossingen heeft voorbereid en het papier van een laagje emulsie heeft voorzien, kunnen kinderen onder toezicht verder gaan met de volgende stappen van het proces en hun eigen kunstwerk in de zon maken. Laat ze spelen en experimenteren met verschillende planten, bladeren en bloemen.

De cyanotype-emulsie reageert alleen op ultraviolet licht. Zonlicht bevat UV-licht, maar als je cyanotypes wilt maken zonder zonlicht, kun je gebruik maken van kunstmatig UV-lamp voor de belichting. Je kunt vaak goedkope tweedehands zonnebanklampen vinden als een bron van UV-licht. Kleine tafelmodellen die bedoeld zijn om uw gezicht te bruinen, zijn een goede keuze om mee te beginnen.

Je hebt geen warme zomerdag nodig om je eigen cyanotype prints te maken. Zelfs op een bewolkte winterdag kan je je cyanotype prints met een paar aanpassingen prima belichten. In de winter is er minder zonlicht beschikbaar. De beste tijd om te werken is rond 12 uur ‘s middags, wanneer de zon op haar hoogste punt aan de hemel staat. Tijdens de wintermaanden moet je de belichtingstijd dan ook verlengen. Een afdruk die op een zonnige zomerdag 5 minuten belichtingstijd nodig heeft, kan op een bewolkte winterdag bijvoorbeeld 20 minuten belichtingstijd nodig hebben. Zorg ervoor dat je je werk beschermt tegen eventuele regendruppels die op het oppervlak kunnen vallen tijdens het belichtingsproces.

Ja, je kunt cyanotypes maken zonder zonlicht, als je maar een andere bron van UltraViolet (UV) licht hebt. UV-lampen vind je bijvoorbeeld in zonnebanklampen. Je zult de juiste belichtingstijd voor je specifieke lamp moeten uitproberen.

Het glas van de ramen van je huis kan een deel van de UV-stralen in het zonlicht tegenhouden. Hoewel het niet onmogelijk is, zal je betere en snellere resultaten krijgen door je afdrukken rechtstreeks buiten te belichten. Als alternatief kan je ook een kunstmatige bron van UV-licht gebruiken als je je cyanotypes wilt belichten zonder zonlicht.

Ja, cyanotypes werken ook op bewolkte dagen en je kunt ze zeker belichten, het zal alleen wat langer duren. Een afdruk die op een zonnige dag die binnen 5 minuten belicht is, kan op een bewolkte dag bijvoorbeeld 20 minuten nodig hebben. Als het ook nog een beetje regent, zorg er dan voor dat je je afdrukken beschermt tegen eventuele regendruppels…

De belichtingstijd kan variëren afhankelijk van veel verschillende factoren, zoals hoe zonnig het is, de tijd van het jaar (winter/zomer), en ook het soort planten dat je wilt belichten. Als je bijvoorbeeld mooie transparantie-effecten wilt bereiken met dunne bloemblaadjes, zoals bij een klaproos, heb je extra belichtingstijd nodig. Te lang, en de dunne bloemblaadjes zullen volledig verdwijnen. Het komt er dus op aan om te experimenteren en bij te sturen, uitgaande van je eigen situatie.

Absoluut. Als je je papier geprepareerd hebt en het uit het zonlicht laat drogen, kun je het vele maanden bewaren, zolang je het maar helemaal in het donker bewaart. Bereid een hele stapel papier voor en bewaar het in een volledig ondoorzichtige doos voor de perfecte zonnige dag om te belichten.

Voor de beste resultaten heb je papier nodig dat tegen nat worden en weer opdrogen kan. Je moet je cyanotype uitgebreid spoelen onder water, dus je papier moet een lang bad kunnen overleven. Papier gemaakt voor waterverf is altijd een goede keuze. Traditioneel wordt premium waterverfpapier gemaakt van katoen (ook wel lompenpapier genoemd). Voor alle papiersoorten raden wij een dikkere papiersoort aan, minstens 200 g/m². Vermijd papier met een coating, die verhindert dat de emulsie in de vezels wordt opgenomen. Je kunt ook experimenteren met verschillende kleuren papier die de blauwe tint van je afdruk aanvullen.

Ja, absoluut. Papier is gemaakt van cellulose, meestal van houtpulp. Dus hout kan op dezelfde manier werken als papier wanneer het wordt gebruikt in combinatie met de cyanotypetechniek. Het kan echter een beetje hit-or-miss zijn, afhankelijk van de exacte houtsoort die je gebruikt omdat er zo veel type bomen zijn. Dus je zult moeten experimenteren. In het algemeen geeft massief hout betere resultaten dan kunstmatige soorten zoals fineer of multiplex.

Ja, de cyanotypetechniek werkt ook goed op textiel dat van natuurlijke vezels is gemaakt. Bijvoorbeeld katoen, linnen, wol, zijde, hennep, bamboe, maar ook stoffen die van houtpulp zijn gemaakt, zoals viscose. Zorg ervoor dat je de stof eerst grondig wast om eventuele sporen van stijfsel of andere verstevigingsmiddelen die vaak in het productieproces worden gebruikt, te verwijderen.

Cyanotypes zijn heel gevoelig voor wasmiddelen en zepen. Als je cyanotypes op textiel maakt, zullen ze niet goed wasbaar zijn. Je kunt proberen je stof voorzichtig met de hand te wassen, maar test altijd eerst op een klein stukje stof. Zorg ervoor dat je een zeep of wasmiddel gebruikt dat geen fosfaten, bleekmiddel of natrium bevat. Wees erop voorbereid dat de blauwe kleur bij elke wasbeurt iets lichter wordt, hoe voorzichtig je ook bent.

Ja, strijken is geen enkel probleem, maar zorg ervoor dat je een warmte-instelling kiest die geschikt is voor het type stof dat je gaat strijken.

Cyanotypes zijn niet volledig UV-bestendig en kunnen inderdaad een beetje verbleken als ze voortdurend aan direct zonlicht worden blootgesteld. Maar als je ze onder de juiste omstandigheden bewaard, kunnen ze tientallen jaren meegaan. Kies een kamer voor met normaal daglicht en zonder directe inwerking van UV-licht, en de Cyanotype zou het goed moeten doen.

Om je Cyanotype in de beste omstandigheden te bewaren, mag je ze niet in direct zonlicht plaatsen. Ze zijn niet volledig bestand tegen de impact van UV-licht en kunnen dus verbleken. Om je afdruk verder te beschermen, kun je de cyanotypes inlijsten met UV-bestendig glas en ze bewaren in een droge, koele omgeving met voldoende zuurstof. Als er verbleking optreedt, kun je jouw Cyanotype in waterstofperoxide baden om de oorspronkelijke kleur te herstellen. De blauwe kleuren zullen ook herstellen door de print in een donkere ruimte te leggen, zoals een lade of een kast, zolang er voldoende zuurstof aanwezig is.

Als je het cyanotype avontuur wilt aangaan, is een complete kit de beste manier om te beginnen. De Botanopia Cyanotype Kit bevat alle materialen en gereedschappen om je eerste blauwdruk te maken, inclusief gedetailleerde instructies en een handleiding. Zodra je je vertrouwd voelt met de bijgeleverde papiervellen, kun je verder experimenteren op je eigen papier of textiel zoals katoen of zijde.

Het cyanotype proces berust vooral op experimenteren. Er zijn heel wat parameters die invloed hebben op het eindproduct, zoals de soort bloem of plant die je gebruikt, de belichtingstijd en de intensiteit van de zon waarmee je werkt.

We hebben hier in het handboek enkele van de meest voorkomende vragen over het oplossen van problemen. Je kunt ook onze zeer gedetailleerde videohandleiding bekijken voor meer tips.

Werkt het nog steeds niet voor je? Neem contact op!

De oplossingen A+B kunnen een iets andere kleur hebben, afhankelijk van de fabricagepartij. Het kan van licht geel/groene naar een donkerder groen/blauwe tint gaan. Dat is niets om je zorgen over te maken. Zolang je je flessen volgens onze aanwijzingen hebt voorbereid, en de juiste hoeveelheid emulsie hebt gemengd om meteen te gebruiken, en uit het zonlicht, dan is er geen probleem. Als je twijfelt: test gewoon één afdruk in de zon. Je zult snel zien of de magie die je verwacht inderdaad gebeurt.

Ja, dat is precies zoals het moet zijn. We verzenden de oplossing als poeder of als geconcentreerde oplossing in de flessen. Zo kun je de houdbaarheid nog langer verlengen. Voeg gewoon water toe, zoals uitgelegd in de gebruiksaanwijzing, om aan de slag te gaan.

Leuk om te horen dat je al veel mooie afdrukken gemaakt hebt!

Als je papier in een winkel bij je in de buurt wilt kopen, vraag dan bij je plaatselijke kunstbenodigdhedenwinkel naar katoenpapier, soms ook lompenpapier genoemd.

Er is ook een navulverpakking voor je cyanotype kit verkrijgbaar.

Wat leuk te horen dat je nog meer blauwdrukken wilt maken!

We hebben een navulpak beschikbaar zodat je nog fijn door kunt experimenteren.

De cyanotype techniek is echt uitsluitend blauw. Dat zit zelfs in de naam, de kleur cyaan is de mooie blauwe tint die je van je afdrukken kunt verwachten.

Er zijn technieken om de kleur van je blauwdruk naar een iets andere tint te verschuiven, bijvoorbeeld meer naar groen, bruin, zwart, of violet. Als je hierin geïnteresseerd bent, zoek dan de term "cyanotype toning" op. Het kan met gewone benodigdheden als thee, koffie, wijn, of met chemicaliën als natriumcarbonaat.